Fotowoltaika jest coraz popularniejszym rozwiązaniem ze względu na jej energooszczędny i ekologiczny charakter. Duży wpływ miały również m.in. nowelizacja ustawy o OZE zmieniająca definicję prosumenta, spadek cen paneli fotowoltaicznych oraz rządowe programy dofinansowania energooszczędnych instalacji. Jak działają panele fotowoltaiczne? Czym się różnią od kolektorów słonecznych? Czy warto się na nie zdecydować? Sprawdzamy.
Co to jest fotowoltaika? W jaki sposób działa?
Najprościej pisząc, fotowoltaika to proces wytwarzania energii elektrycznej z promieni słonecznych. Może być wykorzystywana zarówno do zasilania sprzętów domowych i przenośnych, jak i ogrzewania pomieszczeń i wody.
Osoba będąca użytkownikiem instalacji fotowoltaicznej otrzymuje status prosumenta. Może produkować energię elektryczną na własny użytek, a jej nadmiar wysyłać do sieci energetycznej, aby później ją odebrać, np. w godzinach nocnych lub zimą.
Na instalację fotowoltaiczną składa się parę elementów, które konieczne są do wytwarzania prądu z energii słonecznej:
- panele fotowoltaiczne – składają się z ogniw fotowoltaicznych. Zachodzi w nich zjawisko fotowoltaiczne, dzięki któremu energia ze słońca zostaje przekształcona w prąd stały;
- falownik – jego zadaniem jest przetworzenie powstałego prądu stałego na prąd zmienny, cechujący się parametrami zgodnymi z tymi, które posiadają nasze domowe gniazdka;
- licznik dwukierunkowy – dokonuje pomiarów dwukierunkowego przepływu prądu, czyli zlicza energię elektryczną wytworzoną przez naszą instalację oraz pobraną z sieci energetycznej.
Panele fotowoltaiczne a kolektory słoneczne
Panele fotowoltaiczne wciąż bardzo często mylone są z kolektorami słonecznymi. Oba rozwiązania wykorzystują energię słoneczną i na pierwszy rzut oka wyglądają podobnie, co niewątpliwie jest przyczyną pomyłek. Jednak ich zadania są zupełnie różne. Kolektory słoneczne służą głównie do podgrzewania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) i mogą być wykorzystywane do wspomagania ogrzewania. Natomiast zadaniem paneli fotowoltaicznych – jak zostało wyżej wyjaśnione – jest wytwarzanie energii elektrycznej.
Instalacja fotowoltaiczna – czy warto?
Fotowoltaika ma następujące zalety:
- ekologiczny sposób pozyskiwania prądu – instalacja fotowoltaiczna nie emituje CO₂, czyli nie ingeruje w środowisko i nie wytwarza szkodliwych substancji;
- niezależność od podwyżek energii elektrycznej – nie musimy martwić się rosnącymi rachunkami za prąd i możemy obniżyć koszty utrzymania domu;
- dofinansowanie fotowoltaiki – możliwe jest wsparcie finansowe w formie dotacji lub niskoprocentowej pożyczki na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej (przeczytaj więcej w kolejnej części artykułu);
- nadwyżki prądu, które można przekazać do sieci energetycznej i wykorzystać w późniejszym okresie;
- ulga podatkowa – od podatku można odliczyć panele fotowoltaiczne, uzyskując w ten sposób zwrot nawet do ok. 17 tysięcy złotych;
- brak przerw w dostawie prądu – instalację fotowoltaiczną skonstruowano w taki sposób, aby wytwarzała energię niezależnie od panujących warunków atmosferycznych;
- wyższa wartość nieruchomości – instalacja paneli wpływa na ostateczną wartość domu;
- zwrot inwestycji w ciągu kilku lat – jak szacują eksperci, instalacja fotowoltaiczna o mocy 5 kWp zwróci się po ok. 7,5 roku. Jeśli uwzględni się dotację z programu Mój Prąd, okres zwrotu wyniesie ok. 6 lat. Jeśli skorzysta się dodatkowo z ulgi termomodernizacyjnej, zwrot inwestycji nastąpi po ok. 5 latach.
Panele fotowoltaiczne – dofinansowanie w 2021
Dofinansowania instalacji fotowoltaicznych prowadzone są przez instytucje rządowe i samorządowe. W zależności od programu dostępne są pożyczki lub dofinansowania bezzwrotne. Warto pamiętać, że większość dotacji działa wstecz – po montażu paneli fotowoltaicznych mamy zwykle ok. roku na złożenie wniosku. Możemy skorzystać z następujących programów:
- Mój Prąd – pozwala uzyskać dofinansowanie w formie dotacji do 50% kosztów związanych z instalacją systemu. Planowany nabór do tegorocznej tury programu rozpocznie się 1 lipca 2021 i potrwa do 22 grudnia 2021 r.
- Czyste Powietrze – oferuje finansowanie wymiany starych pieców na paliwo stałe lub nowoczesne i ekologiczne źródła ciepła. Od 15 maja 2020 r. istnieje możliwość wymiany przestarzałego źródła ciepła wraz z montażem domowej fotowoltaiki – na takich samych zasadach jak w dotychczasowej wersji programu “Mój Prąd”.
- Ulga termomodernizacyjna – przysługuje właścicielom jednorodzinnych budynków mieszkalnych za wykonanie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, w tym zamontowanie instalacji fotowoltaicznej. Aby skorzystać z ulgi, należy odliczyć odpowiednią kwotę w zeznaniu podatkowym za rok, w którym zostały poniesione wydatki zgodne z Rozporządzeniem Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018.